Шымкент

Журналисты Шымкента попросили защитить их от полицейского беспредела



Корреспонденты трех телеканалов рассказали о том, что им мешали работать люди в погонах. В Шымкенте у здания департамента полиции прошла журналистская акция, которая должна была привлечь внимание к полицейскому произволу при освещении СМИ чрезвычайных происшествий, сборищ, митингов, передает корреспондент Inbusiness.kz.

Региональные корреспонденты телеканалов КТК, «Астана» и «31 канал» заявили, что им угрожали и всячески препятствовали представители правоохранительных органов во время съемки собрания в поселке Алтынтобе, которое местные жители устроили накануне в воскресенье, 4 апреля. Журналисты даже написали плакаты «Остановите полицейский беспредел» и перечеркнутое число 158, что должно было свидетельствовать о том, что статья 158 УК РК не работает.

«Вчера производили съемку собрания людей. Я держал зонт над своим оператором, так как шел дождь, человек в полицейской форме берет мой зонт и натягивает на камеру, чтобы закрыть объектив, зонт ломается, и я получил рану руки. Потом оператора телеканала «Отырар» Давранбека ударили по почкам. Он обернулся, оказалось, это тоже сотрудник полиции СОБР. Когда мы обсуждали эту ситуацию, сотрудник в гражданской одежде стал к нам приближаться, глазки бегают, видно было, что подслушивать собирается. Бахрам Талибжанов вежливо спросил: «А вы кто?» Он отвечает, что местный житель. А потом он ему сказал: «Я тебя прикончу». У нас в стране есть закон, который должен защищать нас, журналистов, статья 158 УК РК, но, к сожалению, она не работает. Я убежден, когда ты хочешь инкриминировать эту статью, видишь явное нарушение твоих прав, обычно переигрывают и начинают использовать статью «Превышение должностных полномочий», которая намного мягче сказывается на должностных лицах», – рассказал подробности происшествия собкор «31 канала» Бахром Абдуллаев.

В этом инциденте также пострадала корреспондент «Аззатыка» Диляра Иса, как ее дергали и отталкивали полицейские, она записала на камеру телефона. Стоит отметить, что это далеко не первый инцидент, произошедший между журналистами и представителями правоохранительных органов. 2 марта при съемке пожара на рынке пострадал собкор телеканала «Астана» Бахрам Талибжанов, он получил удар в лицо и по почкам. Теперь он заявил об угрозах от человек в штатском.

«Почему мы сегодня пришли, чтобы защитить свои права и интересы? Второй раз за месяц такая ситуация. Первый раз на меня напали, скрутили руки и ударили. Они били в лицо, у меня зафиксированы повреждения: один удар в лицо и по почкам. Результатов расследования я до сих пор не знаю, как мы были на допросе, и все. Уже месяц прошел. Вчера повторилась аналогичная история. Одного по почкам ударили, другому руку повредили, угрожали», – подчеркивает собкор телеканала «Астана» Бахрам Талибжанов.

Съемки у ворот департамента полиции не остались без внимания правоохранителей. Пара десятков люди в погонах и штатском, были замечены и представители прокуратуры, плотно окружили как журналистов с плакатами, так и их коллег, которые пришли снимать интервью. Начальник департамента попросил всех пройти в актовый зал, чтобы прокомментировать произошедшее. Выяснилось, что человек на фото, который предположительно угрожал Талибжанову смертью, действительно сотрудник полиции, но неожиданно оказался на больничном, а представитель СОБР, обвиненный в нанесении ударов оператору, все никак не находился. Генерал-майор Ералы Жумаханбетов даже предложил принять свои личные извинения за действия своих подчиненных перед пострадавшими СМИшниками, однако журналисты попросили провести законное расследование, и, накануне они уже написали заявления.

«Мы ничего скрывать не собираемся, если хотите, сейчас начнем, при проверке вы будете участвовать. Но сейчас заранее тот виноват или этот виноват, я думаю, это неправильно не по закону. Давайте пригласим участников и будем проверять. Начальник УСБ сказал, идет проверка (по делу Талибжанова. – Прим. авт.). УСБ нам не подчиняется – отдельное управление. На этой неделе закончится, я думаю. Мы создадим все условия, чтобы проверка быстрее закончилась. Я уже в тот раз говорил, зачем вы тянете, давайте быстрее, кто виноват, давайте накажем», – заверил начальник ДП Шымкента Ералы Жумаханбетов.

Стоит отметить, что расследование инцидента месячной давности в отношении собкора «Астаны» еще не закончено, следователь УСБ Кабылжан Тастемиров сообщил лишь то, что уже и так известно: уголовное дело возбуждено по статье 362 УК РК «Превышение власти и должностных полномочий». Но даже о количестве подозреваемых, проходящих по делу, говорить отказался, сославшись на статью 201 УПК РК о неразглашении.

Мира Бахытова, Шымкент

https://inbusiness.kz/ru/last/zhurnalisty-shymkenta-poprosili-zashitit-ih-ot-policejskogo-bespredela

Еще никогда отношения полицейских и журналистов Шымкента не были настолько сложными. Я не знаю, кто и на каком этапе умудрился в ведомстве провалить все коммуникационные процессы с прессой, которые годами выстраивали их предшественники. Но провал этот получился с треском. Сегодня трое коллег пришли к зданию департамента полиции с говорящими плакатами. Плохая оперативность в информировании, препятствие профессиональной деятельности, а главное рукоприкладство в отношении журналистов - это лишь часть претензий. Моего коллегу с ТК "Астана" ударили и скрутили люди в погонах во время съемок в начале марта. Похожий инцидент повторился накануне и в отношении еще 2 коллег. Помнится, год назад в Туркестане за то, что полицейские взяли под руки и увели в отдел полиции школьного учителя, поменяли целого начальника управления. А бить журналистов и операторов в область почек это нормально?! И за такое уже повторное происшествие не то, чтобы начальника подразделения не наказали, а даже этих "орлов" не нашли, чтобы они принесли извинения коллегам.

https://www.instagram.com/p/CNR7GSvDQ3a/

Начальник полиции Шымкента принес извинения журналистам за своих подчиненных

5 апреля в городе Шымкенте трое корреспондентов телеканалов КТК, «Астана» и «31 канала» вышли к зданию городского департамента полиции с требованием прекратить давление на журналистов. В руках они держали плакаты «Прекратите полицейский произвол!», «Прекратите избивать журналистов!». Поддержать представителей СМИ прибыла группа из около двух десятков журналистов и активистов.

По мнению корреспондентов телекомпаний, во время стихийного протеста жителей села Алтынтобе близ Шымкента полицейские воспрепятствовали журналистам выполнять свои обязанности и оказывали на них всяческое давление. Выразившие сегодня недовольство представители СМИ сказали, что устали от «полицейского произвола».

- Вчера мы были на съемках. Было видно, что мы представители СМИ. Мы были с микрофонами. Но [полицейские] поранили руку моему коллеге (из телекомпании «Астана» – Ред.) и сломали его зонт. Попытались отнять телефон у [репортера Азаттыка] Дилары Исы, но после нашего вмешательства не стали это делать. Корреспонденту Бахромбеку Талибжанову угрожали убийством, – сказал корреспондент КТК Бек Абиев.

По его словам, это не первый случай давления на журналистов. Журналист напомнил, что в начале марта полицейские применили силу к корреспонденту телекомпании «Астана», который готовил репортаж о пожаре на рынке. По его словам, расследование дела было «спущено на тормозах».

Начальник городского департамента полиции Ергали Жармухамбетов пригласил журналистов продолжить беседу внутри здания. Он заявил о начале проверки, пообещал привлечь виновных к ответственности и принес извинения за действия своих подчиненных. «Я приношу извинения всем вам, поскольку я в ответе за каждого сотрудника», – заявил Жармухамбетов. Журналисты настаивали, чтобы полицейские лично принесли извинения.

4 апреля в селе Алтынтобе, которое относится к Абайскому району Шымкента, жители протестовали против ареста директора цеха по изготовлению золотых изделий Жасулана Маматуллаева. Полиция задержала десятки человек. Вместе с другими журналистами, освещавшими массовое задержание протестующих в селе, с препятствиями столкнулась и репортер Азаттыка. Неизвестные лица в штатском то зонтом, то рукой пытались закрыть объектив камеры. Один из них попытался выхватить камеру из ее рук. Несмотря на просьбу журналиста, присутствовавший на месте сотрудник полиции не предпринял никаких действий в отношении мужчины. Напротив, полицейский потребовал, чтобы репортер «не прикасалась к зонту» и предупредил, что в противном случае и ее могут усадить в машину и доставить в участок.

Это не первый случай, когда неизвестные заслоняли раскрытыми зонтами камеру репортера Азаттыка, пытаясь не допустить того, чтобы задержания попали в объектив камеры репортера.

Прессозащитная организация «Адил соз» в феврале зафиксировала семь случаев воспрепятствования законной профессиональной деятельности
журналистов.

В Казахстане журналисты нередко сталкиваются с попытками сотрудников сил безопасности воспрепятствовать их работе при освещении акций протеста и задержаний участников митингов. Эксперты отмечают, что в Казахстане заявления по случаям воспрепятствовании работе журналистов нередко остаются без движения.

Казахстан отнесен международной прессозащитной организацией «Репортеры без границ» (RSF) к странам со «сложной ситуацией со свободой прессы». Казахстан занимает 157-е место из 180 стран во «Всемирном индексе свободы прессы», составляемом RSF.

https://rus.azattyq.org/a/31187424.html

«Көзіңді құртып жіберемін»

Шымкентте полицейлер кәсіби міндеттерін атқарып жүрген журналистерге қол жұмсап, қоқан-лоқы көрсеткен.

Шымкентте полицейлердің қол жұмсауы мен қоқан-лоқысына ұшыраған журналистер бейбіт акция өткізді.

Бүгін таңертең қалалық Полиция департаментінің алдына «Астана» телеарнасының меншікті тілшісі Бахрам Талибжанов, 31 арнаның тілшісі Бахрам Абдуллаев және «КТК» телеарнасының тілшісі Бек Әбиев «Журналистерді ұрғып соғуды доғарыңдар» деген плакат ұстап келіп, тәртіп сақшыларының әрекетіне наразылығын білдірді. Оларға бір топ әріптестері қолдау көрсетті.

— Мен бұл жерге азаматтық позициямды білдіруге келдім. Осыдан бір ай бұрын қаладағы «Тұлпар» базарындағы өртті түсіру үшін журналистік міндетін атқарып жүрген әріптесім Бахрам Талибжановқа тәртіп сақшылары қол жұмсаған болатын. Ол бойынша журналист полицияға шағым түсірген. Алайда тергеу амалдары бір орыннан жылжымай келеді. Қайта соңғы кездері тергеушілер журналистке «мүмкін сені көшеде кетіп бара жатқан біреу ұрып кеткен шығар» деген сөздерді айта бастаған. Тергеудің бәрі циркке айналды,-деген Бек Әбиев бұдан әрі Бахрам Абдуллаевпен бірге жексенбі күні болған екінші оқиғаны баяндап берді.

Олардың айтуынша, бір топ әріптестер сол күні тұрғындардың наразылық жиынынан ақпарат тарату үшін Алтынтөбе ауылына барған. Полицейлер олардан оқиғаны түсірмеуді талап етіп, ақыр аяғында күш қолданған. Б.Абдуллаевтің камераның үстіне ұстап тұрған қолшатырын бір полицей жұлып алып, сындырған және журналистің қолына жеңіл жарақат салған. Тәртіп сақшылары сол жерде жүрген «Азаттықтың» тілшісі Диляра Исаның ұялы телефонын тартып алмақ болған. Ал Бахрам Талибжановқа азаматтық формадағы бір қызметкер орыс тілінде «я тебя прикончу» деген сөзді айтып, қорқытқан. Оқиға кезінде тәртіп сақшылары жергілікті «Отырар» телеарнасының операторына да соққы жұмсаған.

Журналистер әріптестеріне сұхбат беріп тұрған кезде оқиға орнына өзін «әл-Фараби ауданы әкімінің орынбасарымын» деп таныстырған азамат келіп, митинг өткізудің заңсыз екендігін айта бастады. Ал онымен бірге келген қалалық Полиция департаментінің бастығы, генерал-майор Ералы Жұмаханбетов журналистерді ішке кіріп, әңгімелесуге шақырды.

Департаменттің акт залында генералдың тапсырмасымен өзіндік қауіпсіздік басқармасының тергеушісі журналистердің алдына шығып, 2 наурызда «Тұлпар» базарындағы өртті сөндіру барысында тәртіп сақшыларынан таяқ жеген «Астана» телеарнасының тілшісі Бахрам Талибжановтың арызы бойынша нендей жұмыстардың атқарылғанын баяндады. Тергеуші арыз бойынша қылмыстық іс қозғалғанын, тергеу амалдарының жүргізіліп жатқанынан басқа ештеңе келтірген жоқ.

-Бұл іс бойынша күдікті бар ма?-деген сауалға тергеуші жауап бермеді. Яғни, журналистің арызы бойынша бір нәтиже шығады, кінәлілер заң алдында жауапқа тартылады деген үміт көмексі деген сөз. Кездесу барысында Алтынтөбедегі оқиға кезінде Талибжановқа «көзіңді құртып жіберемін» деген қызметкердің департаменттегі бір басқармада істейтіндігі, қазіргі уақытты оның денсаулығына байланысты еңбек демалысына шығып кеткені айтылды.

Ералы Жұмаханбетов журналистердің жазған арыз-шағымы бойынша тиісті тергеу амалдары жүргізілетінін мәлім етті. Тіпті генерал қарамағындағы қызметкерлердің әрекеті үшін журналистерден кешірім сұрады. Журналисті ұрып-соғып, қоқан-лоқы жасағандар бастықтарының бір кешірімімен құтылып кете ме әлде заң алдында жауапқа тартыла ма, бұл жағы әлі белгісіз.

Жалпы Шымкентте полицейлердің журналистерге күш көрсетуі қалыпты жағдайға айналып келе жатқан сияқты. Бұған дейін жазғанымыздай, биыл 10 қаңтарда Шымкенттегі Ордабасы алаңында «Жас алаштың» меншікті тілшісі Бақытжан Әбдірашұлын тәртіп сақшылары күштеп көлікке отырғызып, Абай аудандық полиция басқармасына алып барған. Сол жерде журналистке тергеушілер түсініктеме жаздырып, бір сағат бойы әурелеген.

https://zhasalash.kz/aimak/kozindi-qurtyp-zhiberemin-15267.html

ЖУРНАЛИСТЕРДІ ЖӘБІРЛЕУ...

Генералдың кешірім сұрауымен тына салатын тірлік пе?
Бүгін Шымкент қалалық Полиция департаментінің алдында әріптестерімнің өткізген бейбіт акциясына қатыстым. Журналистік салада 30 жылға жуық еңбек етіп жүрген кәсіби маман, Қазақстан Журналистер одағының Түркістан облысы бойынша филиалының төрағасы және Меншікті тілшілер клубының жетекшісі ретінде.
Жалпы журналистің жұмысына кедергі жасау, оператордың камерасын сындыру, полиция бөлімшесіне апарып, түсініктеме жаздыру, заңсыз ұстау Қазақстан журналистикасында жиі болатын жағдай. Мұның бәрі де біздің құқық қорғау органдарында журналистпен жұмыс істеу мәдениетінің қалыптаспағанын көрсетеді. Өкінішке қарай, «ұр да жық полицей» біз үшін жаңалық емес.
Осыдан бір ай бұрын қаладағы «Тұлпар» базарындағы өртті түсіру үшін барған «Астана» телеарнасының меншікті тілшісі Бахрам Талибжанов пен «31 арна» телеарнасының тілшісі Бахрам Абдуллаевқа тәртіп сақшыларының күш қолданғаны, ол бойынша тергеу амалдарының басталғаны белгілі. Міне, осындай келеңсіздік тағы да қайталанды. Қос журналистің және «полицейлердің ертең өзін өлтіріп кететінін күтіп отыра бермей» қарсылығын білдіріп, департаменттің алдына плакат көтеріп келген «КТК» телеарнасының тілшісі Бек Әбиевтің айтуынша, олар сенбі күні Алтынтөбе елді мекеніне тұрғындардың наразылығын түсіру үшін барған. Полицейлер олардан оқиғаны түсірмеуді талап еткен. Тәртіп сақшыларының бірі Бахрам Абдуллаевқа тап беріп, жаңбырдан қорғау үшін камераның үстіне ұстап тұрған қолшатырын сындырып, қолына жеңіл жарақат салады. Полицейлердің сол жерде жүрген «Азаттықтың» тілшісі Диляра Исаны жұлқылап, ұялы телефонын тартып алмақ болғанын, ал Бахрам Абдуллаевқа бір тәртіп сақшысының жақын келіп, «өлтіріп жіберемін» деп қорқытқанын заңдық тұрғыдан былай тұрсын, адамгершілік тұрғыдан ақтауға бола ма? Сонда тәртіп сақшылары елдің қорғаны ма әлде кісі өлтіруші ме? Тәртіп сақшылары осы оқиға кезінде «Отырар» телеарнасының операторын да ұрған.
Журналист төтенше жағдай болған жерді былай қойғанда от пен оқтың ортасында, соғыс жағдайында жүріп те хабар таратып, ақпарат жинайды. Себебі ол оның кәсіби міндеті.
Журналистердің жұмысына кедергі келтіруі дұрыс емес. Ал соққыға жығуы тым шектен шыққандық. Журналисті кім көрінген ұрып-соғып кете беретін болса, бұл кәсіпте қандай бедел, қандай қадір-қасиет қалады? Билік журналистің беделі, құқығы елдегі демократияның, сөз бостандығының беделі екендігін ұмытпауы тиіс. «Бұқаралық ақпарат құралдары» туралы заңда жазылған журналистің құқығын былай қойғанда Қылмыстық кодексте «журналистiң заңды кәсіби қызметiне кедергi жасау» деп аталатын (158-бап) бап бар. Бұл бап бойынша журналистің заңды кәсіптік қызметін орындауына кедергі жасаған адам айыппұл салудан 45 тәулікке дейін қамаққа алуға дейін жазаланады. Ал егер бұл әрекет қызмет бабын пайдалана отырып жасалса, 2 жылға дейін бас бостандығынан айырылады. Сондықтан өздерінің құзыреттерін пайдалана отырып журналисті соққыға жыққан, оның заңды кәсібіне кедергі келтірген полицейлердің заң алдында әділ жазалануын талап етеміз.
Мен өз басым, департаменттің алдына жиналған журналистердің арасына барып, оларды ішке кіргізіп, емін-еркін сөйлескен Шымкент қаласының бас полицейі, генерал Ералы Жұмаханбетовтың қарапайымдылығын жоғары бағалаймын. Алайда осы келеңсіздіктің бір ұшы да басшылыққа барып тірелетін сияқты. Осы кездесуде генералдың талап етуімен өзіндік қауіпсіздік басқармасының тергеушісі 2 наурызда Талибжанов пен Абдуллаевтың арызы бойынша қозғалған қылмыстық іспен таныстырды. Тергеуші «тергеу амалдары жүргізіліп жатыр» дегеннен басқа ештеңе айтқан жоқ. Тіпті бұл іс бойынша күдіктінің бар-жоғын айтудан бас тартты. Шамасы, бір ай бойы бұл бағытта ешқандай да жұмыс жүргізілмеген сияқты. Бұл сонда «қарға қарғаның көзін шұқымайды» дегенді білдіре ме?
Жәбірленген журналист генералға «өлтіріп жіберемін» деген полицейдің суретін де көрсетті. Сол жерде оның кім екендігі, қазіргі уақытта денсаулығына байланысты демалысқа шығып кеткені белгілі болды. Кейінгі істің де алдыңғысы сияқты бір орыннан жылжымай, ақыр аяғында жылы жабылып қала ма деген күдік басымдау.
Ералы Жұмаханбетовтің сол жерде соққыға жығылған журналистерден қызметкерлері үшін кешірім сұрап, «осыменен болды ма?» дегенін түсіне алмадым. Сонда журналисті соққыға жығудың жазасы бір кешірім болғаны ма? Мәселе кешірім сұрауда емес, мәселе заңдылықтардың сақталуында ғой. Осындай жағдайдың ертең тағы да қайталанбайтындығына кім кепілдік бере алады? Сондықтан барлық ақпарат құралдарының өкілдерін әріптестерімізді қолдауға шақырамын.

https://www.facebook.com/story.php?story_fbid=2969337336658776&id=100007476150501